Η Βόρεια Μακεδονία κοιτάει στο μέλλον
Είναι ίσως το μοναδικό σημείο του κόσμου που μπορείς να ρωτήσεις πώς λέγεται η χώρα όπου βρίσκεσαι και κανείς να μη σε περάσει για χαζό. Κι από την απάντηση που θα πάρεις σ’ αυτή τη φαινομενικά απλοϊκή ερώτηση, θα καταλάβεις αμέσως την πολιτική τοποθέτηση του ανθρώπου που έχεις απέναντί σου. Η Βόρεια Μακεδονία αυτή τη στιγμή ίσως και να είναι το πιο ενδιαφέρον σημείο των Βαλκανίων.
Αυτή η τεκτονική αλλαγή, αυτή η βαθιά ταυτοτική κρίση που βιώνει αυτή η χώρα είναι εμφανής ήδη από τα πρώτα μέτρα της εθνικής οδού που ενώνει τη Γευγελή με τα Σκόπια. Ο αυτοκινητόδρομος που κάποτε είχε το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου τώρα λέγεται οδός «Φιλίας» – το όνομά του άλλαξε (όπως και του αεροδρομίου) σε ένδειξη καλής θέλησης της κυβέρνησης εν όψει της επικείμενης τότε συμφωνίας με την Ελλάδα. Σήμερα συνεργεία καθαρίζουν τις ταμπέλες από ακραία συνθήματα – οι εθνικιστές ασχημονούν σε κάθε πλευρά των συνόρων… Και η μάχη απέναντί τους είναι κεντρική τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βόρεια Μακεδονία.
Ετσι, καθόλου τυχαία, ο μειλίχιος –και σίγουρα γοητευτικός– Ζόραν Ζάεφ αγρίεψε χθες όταν ανάμεσα σε δεκάδες δημοσιογράφους από όλα τα Βαλκάνια ένας συντοπίτης του τού απηύθυνε ερώτηση αναφερόμενος στη «Μακεδονία». «Βόρεια Μακεδονία», τον διόρθωσε αυτόματα ο Ζάεφ. Ο Βορειομακεδόνας πρωθυπουργός εγκαινίασε το πρώτο Τεχνολογικό Πάρκο της χώρας του και υποδέχθηκε αντιπροσωπείες των κυβερνήσεων των δυτικών Βαλκανίων.
Η συνάντηση –παρουσία και της επιτρόπου Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Ε.Ε. Μαρίγια Γκάμπριελ– φιλοδοξεί να ανοίξει δρόμους που κοιτάζουν στο ψηφιακό –και όχι μόνο– μέλλον. Για τη γειτονιά μας που κουβαλάει ένα σκοτεινό παρελθόν –και πολύ περισσότερο ανάμεσα στις δυο μας χώρες, που ταλαιπωρήθηκαν από τους εθνικισμούς και τις ιδεοληψίες– αυτή η συνάντηση έχει έναν βαθιά συμβολικό χαρακτήρα.
Ηταν μια μέρα που προαναγγέλλει μια ολόκληρη εποχή η χθεσινή στα Σκόπια. Το Τεχνολογικό Πάρκο στο Πολυτεχνείο της πόλης αποτυπώνει το όραμα της κυβέρνησης Ζάεφ για την πορεία της Βόρειας Μακεδονίας: στραμμένη προς τη Δύση, στην αγκαλιά της Ευρώπης και στο ΝΑΤΟ, η χώρα φιλοδοξεί να καλύψει κενά δεκαετιών με άλματα. Ο Ζάεφ ονειρεύεται μια Βόρεια Μακεδονία τεχνολογικά αναπτυγμένη, με καινοτόμες τεχνολογίες και σύμπραξη των Πανεπιστημίων με την αγορά, ώστε μέσω νεοφυών επιχειρήσεων και καινοτόμων δράσεων να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας που θα κρατήσουν τους νεαρούς συμπολίτες του στην πατρίδα τους.
Ηταν επίσης μια μέρα που προαναγγέλλει και μια καινούργια εποχή για τις σχέσεις της δικής μας χώρας με τη βόρεια γειτόνισσα, ύστερα από δεκαετίες καχυποψίας, αν όχι εχθρότητας. Ο Νίκος Παππάς είναι ο πρώτος Ελληνας υπουργός που πέρασε τα σύνορα μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών για να ανακοινώσει την πρώτη διμερή συμφωνία και να εγκαινιάσει το τεράστιο πεδίο συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες σ’ αυτή τη νέα εποχή. Ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών & Ενημέρωσης σήμερα θα συναντηθεί με τον Βορειομακεδόνα υπουργό για την Κοινωνία της Ενημέρωσης και Δημόσιας Διοίκησης, Νταμιάν Μαντσέφσκι, και αναμένεται να συμφωνήσουν για την κατάργηση των χρεώσεων roaming.
Διορατικότητα
Αυτή η γενιά 40άρηδων, καλλιεργημένων, ευρωπαϊστών πολιτικών και από τις δύο πλευρές των συνόρων φαίνεται πως έχει και τη διορατικότητα και τη γενναιότητα να κάνει το βήμα μπροστά. «Βρήκατε με τον Αλέξη τη λύση, ανοίξατε τον δρόμο», είπε ο Παππάς στον Ζάεφ. Αργότερα ο Βορειομακεδόνας πρωθυπουργός, αφού ευχαριστήσει την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Ελλάδα που στηρίζουν το πέρασμα της χώρας του στην ψηφιακή εποχή, θα δηλώσει: «Ο Νίκος Παππάς έρχεται από μια φιλική χώρα για να συνεργαστούμε σε ένα κοινό πρόγραμμα κι αυτό είναι ένα μήνυμα προς τους νέους μας, να συνεργάζονται σε κάθε πεδίο της ζωής – και στην οικονομία».
Φαίνεται πως αυτή την αισιοδοξία και την καλή διάθεση μοιράζεται η συντριπτική πλειονότητα της νέας γενιάς των γειτόνων μας. Από τον πιτσιρικά μπάρμαν που συναντήσαμε χτες μέχρι τον συνάδελφο που περιέγραψε μέσα σε λίγες αράδες το συναίσθημα που επικρατεί εδώ. «Είχαμε να επιλέξουμε ανάμεσα στο Βόρεια Μακεδονία και… σε μια άδεια Μακεδονία», μου λέει ο Φαρκάν. «Ο εθνικισμός και η απομόνωση της χώρας που επέφερε μας οδήγησαν σε έκρηξη της ανεργίας και φτώχεια, οι νέοι ήθελαν να αποδράσουν. Τώρα που το πρόβλημα με το όνομα λύθηκε και θα μπούμε στο ΝΑΤΟ –κι ελπίζω σύντομα και στην Ευρώπη– μπορούμε να ονειρευτούμε ένα μέλλον στον τόπο μας».
Αυτό το μέλλον προσπαθεί να ξελασπώσει ο Ζάεφ και μια εικόνα από αυτό το μέλλον έφερε μαζί του και ο Ελληνας υπουργός, μιλώντας όχι μόνο για τη σχέση που η Ελλάδα χτίζει ήδη με τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και τον ηγετικό ρόλο που η χώρα μας μπορεί να διαδραματίσει στα Βαλκάνια. Ο Νίκος Παππάς εξήγησε πως το πεδίο των νέων τεχνολογιών μπορεί να δημιουργήσει γρήγορα γέφυρες ανάμεσα στις δύο χώρες αλλά και ανάμεσα στα Βαλκάνια ως χώρο συν-ανάπτυξης και συνεργασίας.
Κι όταν δημοσιογράφος τον ρώτησε τι θα γράφουν οι ταμπέλες στη δική μας εθνική οδό προς τη Βόρεια Μακεδονία (που αναμένεται να αλλάξουν σύντομα, όσο κι αν κάποιοι επιμένουν πως θα αποκαλούν τη γειτονική χώρα με το όνομα που… οι ίδιοι προτιμούν παρά τη Συμφωνία των Πρεσπών), ο Νίκος Παππάς μίλησε ευθέως για υποκρισία: «Καλό είναι να σταματήσει η υποκρισία διότι γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά και την πορεία του καθενός και το τι έχει υποστηρίξει στο παρελθόν. Η Ελλάδα λοιπόν θα τηρήσει τη συμφωνία σε όλα τα επίπεδα. Σύντομα θα θυμόμαστε ως πολύ μακρινές τις περιόδους των συγκρούσεων και των αντιπαραθέσεων».
