Στο ίδιο καζάνι… βράζουμε όλοι

ΕΦΣΥΝ/ ΜΑΡΙΟΣ ΒΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

«Ηταν ωραίο το θέατρο, αλλά μου άρεσε πολύ και το ταξίδι!» Ηταν η πρώτη φορά στη ζωή του που είδε «ανθρώπους να παίζουν ζωντανά».

Το έργο ήταν του Μπρεχτ και το «ταξίδι» ήταν μια χούφτα χιλιόμετρα: από το Πέραμα πήγαν στο Μαρούσι για την παράσταση. Στην παραπάνω φράση συμπυκνώνεται η πραγματικότητα που φωτογραφίζει ένα και μόνο νούμερο: σε μια πόλη που η ανεργία φτάνει το 60%, ακόμα και το Μαρούσι φαίνεται μακρινό όσο το άγνωστο.

Μ’ αυτή τη μικρή ιστορία μάς υποδέχονται το Σάββατο στο Πέραμα οι εθελοντές που μαγειρεύουν για τη «Μαρμίτα της Αλληλεγγύης».

Μιλούν με ενθουσιασμό για τον ενθουσιασμό του συμπολίτη τους που είδε για πρώτη φορά θέατρο και με ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό μάς παρουσιάζουν το τελευταίο τους συλλογικό επίτευγμα: από τις 26 του Νοέμβρη και κάθε Σάββατο στο Κοινωνικό Στέκι «Πυξίδα» ετοιμάζουν φρεσκομαγειρεμένο φαγητό για περισσότερους από 100 ανθρώπους.

Από νωρίς το πρωί οι εθελοντές δουλεύουν στην κουζίνα και στρώνουν τα τραπέζια. Κι ενώ η Αθηνά μάς ξεναγεί στον χώρο, ο κ. Θανάσης επιμένει: «Να γράψετε και για τα δωρεάν μαθήματα μουσικής που κάνουμε, ο πολιτισμός είναι σπουδαίο πράγμα κι όλο το ξεχνάμε».

Αλλά σήμερα δεν θα σας πούμε ούτε για τα μαθήματα μουσικής ούτε για τα μαθήματα ραπτικής ούτε για τις ποιητικές βραδιές ούτε για τις πολιτικές συζητήσεις ούτε για τις αναρίθμητες δράσεις που η Ανοιχτή Συνέλευση οργανώνει 5 χρόνια τώρα. Σήμερα είμαστε εδώ για την κουζίνα κι εκεί μας πηγαίνει ολοταχώς η Αθηνά.

Τροφή και για την ψυχή

«Τη φτιάξαμε με τα χέρια μας, δεν είναι πολύ όμορφη;» μου λέει ανάμεσα σε καφάσια με φρούτα και τεράστιες κατσαρόλες όπου σιγοβράζει το φαγητό της ημέρας.

«Οι άνθρωποι για να επιβιώσουν χρειάζονται φαγητό, αλλά και τροφή για την ψυχή τους», λέει η Αθηνά.

«Χρειαζόμαστε τη ζεστασιά, την οικειότητα, τη χαρά. Για να αντιμετωπίσουμε αυτή τη ζοφερή συνθήκη όπου κάθε ελπίδα μοιάζει να έχει χαθεί, πρέπει να οχυρωνόμαστε και να δυναμώνουμε, χρειαζόμαστε να νιώθουμε ότι παλεύουμε μαζί».

Η συλλογική κουζίνα κάνει και μια εξίσου σπουδαία δουλειά. Σε μια πόλη όπου οι νεοναζί «μακέλεψαν τα κουμμούνια», όπως περιέγραψε τη δολοφονική επίθεση που εξαπέλυσαν στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ το 2013 ο Λαγός, εκεί που «η Χρυσή Αυγή έχει βρει έδαφος για να αλωνίζει», όπως είπε κι ο ίδιος ο πρωθυπουργός, η «Μαρμίτα» στέλνει ένα ηχηρό αντιφασιστικό μήνυμα.

«Είμαστε ανοιχτοί σε όλους, χωρίς καμία διάκριση σε χρώμα, θρησκεία, εθνικότητα», μας λέει ο Μπάμπης.

«Η κουζίνα μας βάζει μόνο μία κόκκινη γραμμή: δεν κάνουμε συσσίτιο, αλλά αντιλαμβανόμαστε πως ένας άνθρωπος που χρειάζεται μπορεί να πάρει τρόφιμα από παντού, από την εκκλησία, τις ΜΚΟ, από παντού – αλλά όχι από τους φασίστες.

»Τα καλά νέα είναι πως ενώ είμαστε δίπλα στο καμπ του Σχιστού, οι χρυσαυγίτες δεν έχουν καταφέρει να κεφαλαιοποιήσουν την παρουσία των προσφύγων εδώ, όπως επιχειρούν να το κάνουν σε άλλα μέρη.

»Γιατί κι εμείς εδώ ήμασταν πρόσφυγες, δεν ξεχνάμε και παλεύουμε πολύ για να σπάσουμε τον φόβο και την προκατάληψη με δράσεις στη γειτονιά».

Η κουζίνα είναι μια πρωτοβουλία ανθρώπων της πόλης και της Ανοιχτής Συνέλευσης Περάματος και στηρίζεται από 50 εθελοντές.

«Κάθε Δευτέρα μαζευόμαστε για να αποφασίσουμε τι θα μαγειρέψουμε και την Πέμπτη βγαίνουμε για τρόφιμα στη λαϊκή κι ενίοτε και στα σούπερ μάρκετ. Είναι οι απλοί άνθρωποι που μας δίνουν από αυτά που δεν έχουν.

»Μαγειρεύουμε συλλογικά, τρώμε όλοι μαζί: αυτή είναι η βασική μας διαφορά από ένα συσσίτιο ή τα προγράμματα των ΜΚΟ.

»Εμείς δεν έχουμε ωφελούμενους ή δεν βοηθάμε, δείχνουμε έμπρακτα κοινωνική αλληλεγγύη: είμαστε όλοι στην ίδια θέση, παλεύουμε μαζί», λέει η Αθηνά.

«Ξύπνησα το 2011»

Τρία χρόνια πάλευαν για να στήσουν την κουζίνα που για τον μάγειρά της ειδικά ήταν όνειρο ζωής. «Πριν από τις πλατείες το 2011 ήμουν κι εγώ στο σπίτι μου, στον καναπέ μου», μας λέει ο Θανάσης.

«Από τότε ξύπνησα κι είπα τι γίνεται εδώ; Τι γίνεται σ’ αυτή τη χώρα; Από τότε το παλεύω». Ο κύριος Θανάσης είναι θυμωμένος και μου δίνει παραδείγματα με καταιγιστικό ρυθμό: οι συντάξεις, τα φάρμακα, η ανεργία, τα δικά του ζόρια και του διπλανού του.

Παρ’ όλα αυτά, είναι κάθε εβδομάδα εδώ και μαγειρεύει: «Δεν είναι σπουδαίο, αλλά είναι αυτό που μπορώ να κάνω. Ας κάνει ο καθένας μας τουλάχιστον αυτό το ελάχιστο που του αναλογεί».

Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι εδώ χαμογελούν πλατιά και γελάνε δυνατά, «γιατί θέλει και λίγη τρέλα η ζωή για να την παλέψεις», όπως μου λέει η Σωτηρία.

«Δεν έχει αλλάξει κάπως η κατάσταση, δεν έχει βελτιωθεί με την κάρτα σίτισης, με την επιδότηση ενοικίου, με τα κοινωνικά τιμολόγια των ΔΕΚΟ;» τη ρωτάω. «Στα σοβαρά, πιστεύεις ότι η ζωή μας χρειάζεται επιδόματα;» αντιτείνει η Σωτηρία.

Ανεργη επειδή έχει 4 παιδιά!

«Είμαι 40 χρόνων, δεν θέλω κανένα επίδομα. Δουλειά θέλω ώστε να ζω με αξιοπρέπεια». Ακριβώς το ίδιο υποστηρίζει και η Τάνια:

«Πηγαίνω για δουλειά κι ενώ περνάω τη συνέντευξη, στο τέλος με ρωτάνε αν έχω παιδιά. Οταν τους λέω ότι έχω 4, με διώχνουν γιατί… τα παιδιά αρρωσταίνουν. Το θέμα είναι αν δικαιούμαι ένα επίδομα 50, 100 ή 200 ευρώ ή ότι στα 30 μου μόλις δεν βρίσκω καμία δουλειά;»

Πόσο απέχει το Πέραμα από τη Ρώμη; Μοιάζει να μην απέχει ούτε μια ανάσα. «Θέλουμε δουλειά κι αξιοπρέπεια»: τη φράση της Σωτηρίας είχε χρησιμοποιήσει μιλώντας στις κάμερες μια νεαρή Ιταλίδα το βράδυ που η χώρα της ψήφιζε «όχι» στο δημοψήφισμα.

«Είμαστε νέοι κι έχουμε υποφέρει πάρα πολύ από τη λιτότητα, είμαστε άνεργοι και δεν βλέπουμε πουθενά καμία ελπίδα» έλεγε η Ιταλίδα και θα μπορούσε να είναι μια Πορτογαλίδα, μια Γαλλίδα ή μια Ελληνίδα στη θέση της. Πόσο απέχει το Πέραμα από τις Βρυξέλλες; 2.850 χιλιόμετρα κι αμέτρητα έτη φωτός…