«Ο Θεός στη ζωή» των παιδιών από 8 χρόνων
EUROKINISSI/ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Μιλάμε όλοι γι’ αυτά, αλλά κανείς μας δεν μπαίνει στον κόπο να τα διαβάσει. Εχουμε όλοι άποψη για το μάθημα των Θρησκευτικών, χωρίς να γνωρίζουμε το περιεχόμενό τους.
Οι «μεγάλοι» πάντα έχουμε μια γνώμη για όλα -και ασφαλώς και για την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών: τα παιδιά βαριούνται, είναι φορτωμένα με άλλα πράγματα, έχουν χάσει τις ηθικές αρχές τους. Εμείς δεν ξέρουμε τι ακριβώς νιώθουν ή θέλουν τα παιδιά, διαβάσαμε όμως τα βιβλία τους.
Είσαι, λοιπόν, 8 χρόνων και πηγαίνεις στην Τρίτη Δημοτικού. Είναι η τάξη που το ελληνικό κράτος έχει αποφασίσει πως είσαι έτοιμος να μυηθείς και θεωρητικά στον χριστιανισμό.
Το βιβλίο σου έχει τίτλο «Ο Θεός στη ζωή μας», κοσμείται από την αγιογραφία ενός αγγέλου και συγχρηματοδοτείται κατά 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και κατά 25% από εθνικούς πόρους. Το βιβλίο εντάσσεται στο Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης για την «αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και τη συγγραφή νέων εκπαιδευτικών πακέτων» υπό την εποπτεία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Αλλά εσύ είσαι 8 χρόνων (και σκασίλα σου)…
Εν αρχή ην ο… αγιασμός
Πώς μπαίνει ο Θεός στη ζωή σου; Κατ’ αρχάς με τον αγιασμό, όπως αναφέρει το πρώτο μάθημα. Στη χώρα σου όλα ξεκινούν με έναν αγιασμό: η πρωτομηνιά, το σχολείο, το καινούργιο σπίτι ή το κατάστημα.
Οι πρώτες λέξεις που καλείσαι να απομνημονεύσεις βρίσκονται σε πλαίσιο: αγιασμός, ευχολόγιο, ακολουθία. Με αστερίσκους σημειώνονται άλλες δυο χρήσιμες λέξεις: θυμιατό και πετραχήλι. Θα μάθεις, επίσης, το πρώτο σου απολυτίκιο, αλλά θα γράψεις και την πρώτη σου έκθεση για τον αγιασμό φυσικά. Καλή αρχή!
Στο δεύτερο μάθημα θα διδαχθείς τι «ξορκίζει τον φόβο και μας δίνει δύναμη»: «από τη βάπτιση μέχρι τον θάνατο ο σταυρός είναι το στολίδι, το φυλαχτό και η δύναμη των χριστιανών». Μπορεί να μην έχεις καν εξοικειωθεί με την έννοια του θανάτου, αλλά η επόμενη φράση θα σε φέρει πιο κοντά: «οι σταυροί στα μνήματα φέρνουν στο μυαλό μας τη Σταύρωση του Χριστού και την Ανάστασή του». Για να εμπεδώσεις, οι ασκήσεις θα σου δείξουν «πώς κάνω τον σταυρό μου» και θα σου ζητήσουν να «σχεδιάσεις και να χρωματίσεις σταυρούς».
Στα επόμενα κεφάλαια το 8χρονο θα διδαχθεί γιατί ο Χριστός αγαπά τα παιδάκια και πώς μπορούν να επικοινωνούν απευθείας μαζί του με την προσευχή «στο σχολείο, στο σπίτι, στο τραπέζι». Το παιδί μαθαίνει πως ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο και φροντίζει όλα τα πλάσματά Του, κάθε μωρό που γεννιέται είναι ένα δώρο Θεού που η ζωή του ξεκινάει με μια προσευχή.
Η οικογένεια αποτελείται απαραιτήτως από έναν μπαμπά, μια μαμά, παππού και γιαγιά, είναι ετεροκανονική κι έχει ευλογηθεί με τον γάμο στην εκκλησία. Αν πάλι οι γονείς σου είναι ανύπαντροι, αν έχεις μόνον έναν γονιό ή αν είσαι παιδί μιας οικογένειας… ουράνιο τόξο, λυπούμαστε πολύ -την πάτησες.
Λίγο αργότερα, το 8χρονο θα συναντηθεί με την Παρθένο Μαρία, τη βασική γυναικεία μορφή του χριστιανισμού, και αργότερα θα συναντήσει την Εύα. Η τρίτη γυναίκα είναι η Αγία Φιλοθέη, η οποία «ζούσε ζωή ασκητική» κι έκανε φιλανθρωπίες μέχρι να γίνει μάρτυρας.
Μπορεί το βιβλίο να είναι άδικο με τις γυναίκες, τουλάχιστον όμως δίνει δυνατότητες στον δάσκαλο να μιλήσει στα παιδιά και για την προσφυγιά, την παιδική εργασία, το περιβάλλον, τη φύση, τα παιδιά που μπορεί να έχουν κάποιου είδους διαφορετικότητα. Στο κεφάλαιο 28, επιτέλους, το βιβλίο λέει στο μικρό χριστιανόπουλο ότι υπάρχουν παιδιά κι από άλλες χώρες κι άλλες θρησκείες κι έχει άσκηση, όπου τους ζητά να συζητήσουν στην τάξη για τις γιορτές αυτών των άλλων.
Ο σκοπός της ζωής
Στην Τετάρτη Δημοτικού μαθαίνεις ότι οι τρεις πυλώνες της ζωής σου είναι «η οικογένεια, το σχολείο και η ενορία» κι ότι ο πιο σημαντικός σκοπός σου είναι «να βαδίσεις τον δρόμο του Χριστού». Το βιβλίο αγαπά ιδιαίτερα τους δημοσιογράφους: στην Γ’ Δημοτικού είχες κληθεί να φτιάξεις «τον τηλεοπτικό σταθμό της τάξης σου για να βοηθήσεις τα παιδιά που υποφέρουν» και τώρα να «πάρεις συνέντευξη στον ιερέα της γειτονιάς σου».
Στη σελίδα 17 εμφανίζεται κι ένα μαύρο παιδάκι στο μάθημα για την αγάπη και γιατί δεν πρέπει να αδικούμε τον πλησίον μας. Το παιδάκι θα επανεμφανιστεί στη σελίδα 34 με θέμα συζήτησης «γιατί ο Χριστός πήγε στο σπίτι ενός περιφρονημένου». Η μαύρη φυλή θα εμφανιστεί ξανά στο κεφάλαιο 15 για τον Αιθίοπα που έγινε χριστιανός και στο κεφάλαιο 32 για την ορθόδοξη ιεραποστολή στην Αφρική, όπου θα μάθεις και τι δουλειά κάνει η ΜΚΟ «Αλληλεγγύη» της Εκκλησίας.
Ο αγώνας των χριστιανών
Στην πέμπτη τάξη το παιδί θα διαβάσει ίσως το πιο ενδιαφέρον από όλα τα βιβλία του Δημοτικού. Υπογράφεται από τον επίκουρο καθηγητή της Θεολογικής, Κωνσταντίνο Κορναράκη, τον θεολόγο Κωνσταντίνο Πρέντο και τον πατέρα Δημήτριο Γιαννακόπουλο. Θέμα του βιβλίου είναι «Οι χριστιανοί στον αγώνα της ζωής».
Θα διδαχθεί την αγάπη και το ενδιαφέρον της Εκκλησίας για το περιβάλλον, τι είναι ανθρώπινη αδικία (όπου δίνεται το παράδειγμα του άνεργου πατέρα και του άδικου μισθού που παίρνουν οι εργάτες, αλλά και της εκμετάλλευσης που υφίστανται «οι φτωχοί μετανάστες που έρχονται στην πατρίδα μας»). Θα συναντηθεί με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, το φαινόμενο της πείνας στον κόσμο, την έννοια της ειρήνης, της δικαιοσύνης και του πολέμου.
«Αναζητώντας την αλήθεια στη ζωή μας» είναι το θέμα της Στ΄ Δημοτικού. Στα δύο πρώτα κεφάλαια, τα παιδιά διδάσκονται την αλήθεια που αναζητούσαν οι Βαβυλώνιοι,οι Αρχαίοι Ελληνες, οι Αιγύπτιοι, οι τραγικοί ποιητές, οι Ιωνες φιλόσοφοι, ο Σωκράτης και ο Βούδας, αλλά εις μάτην. Στο τρίτο κεφάλαιο θα καταλάβουν γιατί… Η μοναδική αλήθεια είναι ο Χριστός.
Ολη η σχολική χρονιά αφιερώνεται στο να διδάξει γιατί η μοναδική αληθινή πίστη είναι η Ορθοδοξία, πώς συνδέεται ο χριστιανισμός με τον ελληνικό πολιτισμό, γιατί ήταν σπουδαίο το Βυζάντιο. Σε αυτό το πλαίσιο θα διδαχθεί τα σχίσματα, τις αιρέσεις και τη διαίρεση των χριστιανικών εκκλησιών και θα ακούσει για πρώτη φορά για τους μουσουλμάνους μέσα από τον «κίνδυνο του εξισλαμισμού επί τουρκοκρατίας».
Μετά από 96 ολόκληρες σελίδες, το βιβλίο αφιερώνει και 12 σελίδες στους «ετερόδοξους και αλλόθρησκους», παρουσιάζοντας τους ρωμαιοκαθολικούς, τους ευαγγελικούς, τους Εβραίους και τους μουσουλμάνους. Οι βουδιστές, οι ταοϊστές, οι ινδουιστές για το ελληνόπουλο απλώς δεν υπάρχουν. Το παιδί θα τελειώσει το βιβλίο με τα «επίκαιρα θέματα»: τον βίο του Γρηγόριου του Θεολόγου και του Κοσμά του Αιτωλού, τον Ακάθιστο Υμνο και το άβατο του Αγίου Ορους.
«Χριστιανική Ηθική» που σοκάρει (κάποιους) θεολόγους
Είναι το βιβλίο που αγαπούν να μισούν οι εθνικιστικές ιστοσελίδες.
Τα «Θέματα Χριστιανικής Ηθικής» της τρίτης τάξης του Γενικού Λυκείου έχουν προκαλέσει… σάλο για τις τοποθετήσεις των συγγραφέων για τις προγαμιαίες σχέσεις και τις αμβλώσεις. Η «καταγγελία συναδέλφων θεολόγων» κάνει τον γύρο του Διαδικτύου εδώ και δύο εβδομάδες.
Τι γράφει το βιβλίο;
Ο δεσμός ενός νέου και μιας νέας που δεν έχουν τελέσει το μυστήριο του γάμου μπορεί να είναι είτε κακής είτε καλής ποιότητας. Κακής είναι, όταν ο ένας αντιμετωπίζει τον άλλον ως ένα τυχαίο εργαλείο για την ατομική του ικανοποίηση, τη θέση του οποίου μπορεί να πάρει οποτεδήποτε οποιοδήποτε άλλο. Καλής ποιότητας είναι, όταν ο ένας είναι για τον άλλον μια μοναδική προσωπικότητα και μεταξύ τους υπάρχει αφοσίωση και πιστότητα. Αυτός ο δεσμός, δηλαδή, ούτε ανήθικος ούτε πορνικός μπορεί να χαρακτηριστεί. Το πρόβλημά του, για την Εκκλησία, είναι άλλης τάξεως. Ο,τι μένει έξω από το Σώμα της Εκκλησίας, δεν είναι κατ’ ανάγκη κακό, είναι όμως φθαρτό […].
Εκεί όμως που εξανίστανται «οι συνάδελφοι θεολόγοι» είναι το θέμα των εκτρώσεων, όπου οι συγγραφείς υπερασπίζονται το αυτονόητο:
Σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις, για λόγους ιατρικούς (κίνδυνος ζωής της μητέρας) και περιστασιακούς (περιπτώσεις βιασμού) γίνεται δεκτή η διακοπή της κύησης.