«Ψηλώσαμε δέκα πόντους»
Με χαρά, περηφάνια και πολύ σοβαρούς προβληματισμούς αντιμετωπίζουν τις εξελίξεις οι πολίτες την επόμενη μέρα τους δημοψηφίσματος | PHASMA/ ΦΑΝΗ ΤΡΥΨΑΝΗ
«Νιώθω σαν να έχω ψηλώσει δέκα πόντους, σαν να έχουμε όλοι σηκωθεί ψηλότερα. Είμαι πάρα πολύ περήφανη». Η χαρά της Δώρας είναι μεταδοτική: όλες οι υπάλληλοι του κομμωτηρίου της χαμογελούν και σχολιάζουν ακατάπαυστα με τις πελάτισσες τα όσα έγιναν την Κυριακή το βράδυ. «Ηταν μια απόλαυση να βλέπεις όλες αυτές τις έντρομες, συντετριμμένες φάτσες στα κανάλια», λέει η Μαρία. «Αυτοί που μας τρομοκρατούσαν, επιτέλους τρομοκρατήθηκαν! Μας λογάριαζαν για πολύ δειλούς. Λογαριάσατε λάθος, κύριοι!».
Η επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος, ωστόσο, δεν έφερε μόνο χαρά και περηφάνια, αλλά και πολύ σοβαρούς προβληματισμούς. Και μια βαθιά κούραση, στα όρια της εξάντλησης. «Θυμάστε εκείνο το παλιό “σταματήστε τη Γη να κατέβω”; Ετσι ακριβώς νιώθω», λέει η 40χρονη Ελενα που έχει ένα μικρό βιβλιοπωλείο. «Τα γεγονότα είναι καταιγιστικά και δεν μας επιτρέπουν ούτε μια ανάσα να πάρουμε. Κουράστηκα κι απ’ ό,τι φαίνεται δεν πρόκειται να ηρεμήσουμε σύντομα».
«Νιώθω σαν να έχει περάσει ένας ολόκληρος στρατός από επάνω μου, όπου κι αν ακουμπήσεις το σώμα μου πονάει». Ο Αλέξης ήρθε στην Αθήνα για να ψηφίσει. Επιστρέφει σήμερα στο Παρίσι περισσότερο μπερδεμένος από όταν έφυγε. «Γιατί πάντα αυτή η κυβέρνηση θολώνει τη χαρά μας; Ανοίγει την ΕΡΤ και μας φέρνει τον Ταγματάρχη. Θριαμβεύει στο δημοψήφισμα και την επομένη καλεί όλους τους ψοφοδεείς πολιτικούς αρχηγούς, τους οποίους τις προηγούμενες μέρες εγκαλούσε για συμμετοχή σε απόπειρα οικονομικού πραξικοπήματος. Τι ακριβώς συμβαίνει;».
«Πολύ καλά έκανε ο Τσίπρας και τους κάλεσε, τώρα όλοι δεσμεύονται να δώσουν τη μάχη για το χρέος», αντιτείνει η Παναγιώτα. «Κι όχι μόνο αυτό, αλλά να αναγνωρίσουν την παντοδυναμία του Τσίπρα στη σκακιέρα. Τα πάει εξαιρετικά ο μικρός, μέσα σε έξι μήνες έστειλε στον σκουπιδοτενεκέ Βενιζέλο και Σαμαρά». «Δηλαδή όλος ο χαμός με Σόιμπλε, Μέρκελ, Γιούνκερ, ΔΝΤ, Κίνα, ΗΠΑ, Ρωσία έγινε απλώς για να ξεφορτωθούμε τον Σαμαρά και να φτιάξει ο Τσίπρας την… εθνική ντριμ τιμ της διαπραγμάτευσης;» εξανίσταται ο Παντελής. «Περάσαμε των παθών μας τον τάραχο γι’ αυτό; Μάλλον στο Μαξίμου δεν αντιλαμβάνονται ούτε τι περάσαμε ούτε τι ξεπεράσαμε για να βγει αυτό το μεγαλοπρεπές “όχι”. Δεν αγωνιστήκαμε για ένα καλύτερο Μνημόνιο, αλλά είπαμε όχι σε κάθε Μνημόνιο».
«Ηταν η εβδομάδα των παθών για όλους μας», λέει η Μάρθα. «Δώσαμε μάχες ακόμα και μέσα στα ίδια μας τα σπίτια. Τα αφεντικά μάς εκβίαζαν. Τα ΜΜΕ μάς βομβάρδιζαν. Μετρηθήκαμε ο καθένας με τον μεγαλύτερό του φόβο: άλλος ότι ενδέχεται να μην έχει να ταΐσει τα παιδιά του κι άλλος ότι δεν θα έχει φάρμακα. Και παρ’ όλα αυτά αντισταθήκαμε. Μας έχει αλλάξει όλους αυτή η εβδομάδα, μας έχει δυναμώσει, μας έχει κάνει πιο αποφασιστικούς. Και, φυσικά, έχει ανεβάσει τον πήχη των απαιτήσεών μας από την κυβέρνηση –κι όχι μόνο στο θέμα της διαπραγμάτευσης. Π.χ., τι θα κάνετε, επιτέλους, με τα κανάλια; Δεν ήταν λευκή επιταγή το “όχι” μας για να το κάνετε ό,τι θέλετε».
«Εγώ είμαι από τους ηττημένους του δημοψηφίσματος», λέει ο Πέτρος. «Η διαδικασία ήταν μια ήττα για πάρα πολλά πράγματα. Διερράγη ο κοινωνικός ιστός, έγιναν αγριότητες, ο καθένας έβγαλε τον χειρότερο εαυτό του. Ολα αυτά γιατί; Για ένα νέο Μνημόνιο, όπως όλα δείχνουν. Σας το λέγαμε πως είναι αναπόφευκτο. Εχετε χάσει την επαφή με την πραγματικότητα όσοι στηρίξατε το “όχι”, αλλά θα την ανακτήσετε τώρα οδυνηρά. Δυστυχώς και για εμάς οδυνηρά».
Από τους ηττημένους του δημοψηφίσματος είναι και η Δήμητρα. Ωστόσο έχει μια εντελώς διαφορετική ανάγνωση των γεγονότων: «Θεωρώ ότι κάναμε ένα συλλογικό άλμα με τη σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών. Τέσσερα χρόνια πάμε στις διαπραγματεύσεις σαν σκορποχώρι, με το ένα κόμμα να εγκαλεί το άλλο. Για πρώτη φορά ίσως από τις απαρχές του ελληνικού κράτους, επιδεικνύουμε εθνική ενότητα. Εύγε!».
«Το μεγαλύτερο μυαλό»
Μέσα στην παραζάλη της επόμενης μέρας το άλλο μεγάλο θέμα ήταν η παραίτηση του Γιάνη Βαρουφάκη, που για χιλιάδες ανθρώπους έγινε σύμβολο αντίστασης όλους τους προηγούμενους μήνες και τώρα τον αντιμετωπίζουν ως σύγχρονη Ιφιγένεια. «Το μεγαλύτερο μυαλό στην ελληνική οικονομία έφυγε πάνω στη δόξα του. Δεν ήταν η δόξα αυτό που αναζητούσε αυτός ο άνθρωπος όμως», γράφει ο Χρήστος στη σελίδα που έχουν φτιάξει οι θαυμαστές του κ. Βαρουφάκη «V for Varoyfakis».
«Κατάφερε κι έκανε μια Ευρώπη να τον φοβάται. Ελπίζω η θυσία του να βγει μόνο σε καλό και να μη δείξουμε τώρα ότι τους έχουμε ανάγκη». «Οταν οι από πάνω ζητούν παραίτηση Βαρουφάκη, είναι καλά. Οταν όλος ο κόσμος ζητάει παραίτηση Πανούση, κάποιοι κάνουν κο-κο-κο! Για πόσο ακόμα;» γράφει ο Βασίλης.
Πολύ θυμωμένη η Βασιλική μιλάει για «κακόγουστο αστείο»: «Είχε δηλώσει ότι θα παραιτηθεί με το “ναι” και παραιτήθηκε και με το “όχι”; Το λες και προδοσία. […] Εξυπνη στρατηγική, τρομερή θυσία. Μπορεί να… παραιτηθεί κι ο Τσίπρας και να γίνει ακόμα πιο εύκολα η διαπραγμάτευση». «Γιατί, κύριε Βαρουφάκη;», αναρωτιέται η Σοφία.
«Εμείς παλέψαμε με νύχια και με δόντια γι’ αυτό το αποτέλεσμα. Μας κάνετε και βάζουμε διάφορα πονηρά σενάρια με το μυαλό μας. Δεν είναι υπέρ σας η παραίτηση ούτε του Τσίπρα». «Δεν γίνεται να αποδεχόμαστε τους όρους που βάζουν ακριβώς εκείνοι στους οποίους είπαμε “όχι” χτες, είτε αφορά τη διαπραγμάτευση καθ’ εαυτή είτε το ποιοι την κάνουν», λέει η Βασιλική. «Προσωπικά, έως με απωθούσε το ύφος και ο τρόπος του κ. Βαρουφάκη κι ούτε θεωρώ ότι ήταν ο μέγιστος διαπραγματευτής. Ωστόσο, σε συμβολικό επίπεδο, θεωρώ λάθος τη στιγμή. Στέλνει ένας εντελώς ηττοπαθές μήνυμα».
